De Jacobuskerk
Welkom bij de Rolderkerk, ook bekend als de Jacobskerk, gelegen in het charmante Drentse brinkdorp Rolde. Deze Gotische kerk, gebouwd in het begin van de 15e eeuw en in gebruik genomen in 1427-1428, is een rijksmonument en een bezoek meer dan waard. Al eeuwenlang is de Rolderkerk met haar opvallende toren een herkenningspunt voor reizigers vanuit alle windrichtingen. In vroegere tijden diende de imposante toren als een baken voor degenen die te voet of te paard naar Rolde reisden. Voor reizigers uit het noorden, die het Ballooërveld naderden, was de kerk een oriëntatiepunt, zowel overdag als ’s nachts, dankzij een altijd brandende lamp in de vensters.
Maar de Rolderkerk was meer dan een geografisch middelpunt. Het was ook het religieuze, spirituele en sociale centrum van een uitgestrekt gebied in Drenthe. Deze kerk heeft talloze verhalen te vertellen, van de reizigers die haar toren als gids gebruikten tot de rechtszittingen van de Drentse Etstoel die hier werden gehouden. Ontdek de geschiedenis en het culturele erfgoed van de Rolderkerk, een plek die al eeuwenlang een belangrijke rol speelt in het leven van de gemeenschap en ver daarbuiten.
Buitenkant
Als je de Rolderkerk van buiten bekijkt, zie je een prachtig Gotisch gebouw met karakteristieke spitsbogen in vensters en nissen. De toren, van het zogenaamde Drentse type, torent hoog boven het landschap uit en draagt een bazuinengel. In de toren hangt een klok uit 1619. Wanneer je rond de kerk loopt, dan valt wellicht op dat er geen graven zichtbaar zijn. De begraafplaats werd op bevel van koning Willem I in het begin van de 19e eeuw verplaatst naar het oosten, net buiten de dorpskern.
Binnenkant
Bij binnenkomst in de Rolderkerk valt onmiddellijk de sobere sfeer op en vervolgens de warme kleuren van de gebrandschilderde ramen. Tijdens de laatste restauratie is de kerk zoveel mogelijk teruggebracht naar de staat zoals die oorspronkelijk moet zijn geweest, hoewel er ooit veel decoraties waren, zoals muurschilderingen en beeldhouwwerk. Brokstukken van deze beeldhouwwerken zijn teruggevonden in een kuil op het kerkhof en worden nu tentoongesteld in een vitrine in het koor. Wat ook opvalt, is dat het koor zo groot is. Dit heeft te maken met de multifunctionele aard van de kerk, waar naast de eredienst, in het koor vroeger ook rechtspraak plaatsvond. Bij de ingang van de kerk passeer je aan de linkerkant een offerblok. Het is een kopie van het oorspronkelijke blok uit ca. 1695 dat later gestolen is. Aan beide kanten van de kerk bevinden zich twee deuren, de brede noordpoort waar overledenen na de rouwdienst werden uitgedragen, en de zuidpoort die diende voor toespraken van de bisschop aan het volk buiten de kerk. Binnenin de kerk, waar schip en koor duidelijk van elkaar zijn gescheiden, staat de kansel tegen een indrukwekkende muur in de vorm van een boog, bekend als de 'triomfboog'. De naam draagt een symbolische betekenis, die herinnert aan de triomf van Christus over de dood.
Het koor
Het koor van de Rolderkerk neemt een centrale plaats in. Het valt op dat het schip, waar de gelovigen tijdens de dienst plaatsnemen, nauwelijks groter is dan het koor, de plek voor het altaar, de avondmaalstafel en de voorgangers. Dit royale koor heeft historisch te maken met de functie van rechtspraak die hier plaatsvond. De avondmaalstafel, tevens gebruikt als altaar in rooms-katholieke vieringen, staat prominent in het midden van het koor. Ook zijn er in het koor koperen kronen te vinden, waarvan de eerste dateert uit de 17e eeuw. De vloer van het koor onthult een verzameling grafzerken die tevoorschijn kwam bij een opgraving in 1961. Hier zijn ook enkele stukken van sarcofaagdeksels te bewonderen, daterend uit de 12e of 13e eeuw, evenals een deel van de oude altaarsteen helemaal achterin het koor.
Gebrandschilderde ramen
De gebrandschilderde ramen van de Rolderkerk zijn een waardevolle schat. Deze kunstwerken, gemaakt door de bekende Limburgse glazenier Joep Nicolas, zijn geschonken door de provincie Drenthe, de gemeenten in de zes vroegere dingspelen van Drenthe en het notariaat en de rechterlijke macht in Drenthe, in de periode 1964-1968. Ze brengen kleur en warmte in de lichte en sobere ruimte. De ramen zijn niet alleen visueel indrukwekkend, maar ook een belangrijk onderdeel van het verhaal van deze kerk.
Het orgel
Het orgel in de Rolderkerk is een zogenaamd balustradeorgel. De speeltafel (klavieren) bevindt zich aan de zijkant van het orgel, terwijl de twee windladen voor het pijpwerk van het hoofdwerk en het tweede klavier boven elkaar liggen. Dit orgel, oorspronkelijk gebouwd rond 1800 in een Westfaalse orgelbouwstijl en een gift aan de kerk van een emeritus predikant in 1847, heeft een rijke geschiedenis van restauraties. De laatste grote restauratie, afgerond in 2012, heeft het orgel grotendeels zijn oorspronkelijke karakter teruggegeven. Het orgel is een belangrijk onderdeel van de muzikale en historische ervaring van de kerk.
